Aanbestedende Diensten: Profiteer Van Het Familiebedrijf!
Jaarlijks zetten de verschillende overheden duizenden openbare aanbestedingen uit. Zo zoekt de (lokale) overheid in de markt naar een geschikt bedrijf om een bepaalde opdracht uit te voeren. Deze opdrachten verschillen van het bouwen van een rotonde, het onderhouden van een park tot de catering op een gemeentehuis. In plaats van te kiezen voor specialisatie, gaan veel (lokale) overheden vaak voor gemak. Zij gooien verschillende aanbestedingen op een hoop, en vragen dan of één bedrijf deze allemaal uit kan voeren. Familiebedrijven maken zo geen schijn van kans om een aanbesteding te winnen. Voor een overheid die zegt zich in te zetten voor het mkb, moet dit echt anders.
Het samenvoegen van verschillende aanbestedingen heet ‘clusteren’. Schrijnende voorbeelden hiervan zijn er genoeg. Denk bijvoorbeeld aan het UWV in Amsterdam. Zij vroegen bij een aanbesteding om een bedrijf dat naast schoonmaak, ook restauratieve voorzieningen, reststoffenmanagement, groenvoorziening, warme en koude drankenvoorziening, beveiligingsdiensten, klein facilitair onderhoud en BHV-middelen kon verzorgen. De opdracht wilde ze geven aan de economisch meest voordelige inschrijving. U begrijpt dat het niet de kleinere ondernemers zijn die aan het bovenstaande kunnen voldoen.
Om het samenvoegen van opdrachten te voorkomen is sinds 2012 het zogeheten clusterverbod opgenomen in de Aanbestedingswet. Om innovatie te stimuleren moesten kleinere bedrijven meer kans maken om aanbestedingen te winnen. Immers zorgt het onnodig clusteren ervoor dat steeds dezelfde grote bedrijven, die de opdrachten steeds op dezelfde manier benaderen en uitvoeren, de aanbestedingen krijgen toebedeeld. Terwijl je voor innovatiekracht juist bij het MKB moet zijn. Het clusterverbod bepaalt dat aanbestedende diensten, van de overheid of publiekrechtelijke instelling, opdrachten niet onnodig samen mogen voegen. Als de aanbestedende dienst aanbestedingen toch samenvoegt, dan moet dit gemotiveerd worden in de aanbestedingsstukken. Op papier is dit clusterverbod natuurlijk hartstikke positief, maar in de praktijk bleek maar weinig te veranderen. Het clusterverbod is een dode letter geworden waarbij de rechter nooit oordeelt dat er sprake is van overtreding van het clusterverbod. Het blijkt dus gewoonweg veel te makkelijk voor aanbestedende diensten te motiveren waarom toch voor het samenvoegen van aanbestedingen is gekozen.
ONL voor Ondernemers wil daarom dat de wet aangescherpt wordt op het punt van het clusterverbod. Wij zetten ons in voor MKB-first bij aanbestedingen. Niet alleen omdat het gunnen van opdrachten aan kleinere Nederlandse ondernemers ervoor zorgt dat publiek geld ook direct weer de Nederlandse economie instroomt. Ook omdat ik ervan overtuigd ben dat familiebedrijven betere kwaliteit kunnen leveren. Juist door aanbestedingen zo veel mogelijk op te splitsen ben je als aanbestedende dienst ervan gegarandeerd dat een bedrijf met specialisatie de aanbesteding uiteindelijk wint. MKB-first is dan ook niet alleen goed beleid voor ondernemers, het is ook de beste keuze voor de aanbestedende dienst.
Jan van ’t Veer — 5 juli 2019
Gepubliceerd in FamilieZaken (vakblad voor adviseurs van DGA’s en familiebedrijven) en op de website van ONL